Tokom proteklih 58 godina, koliko je lovac MiG-21 u brojnim verzijama služio u Ratnom vazduhoplovstvu Jugoslavije i Srbije, poginuo je ukupno 51 pilot, uključujući i dvojicu letača koji su stradali u petak kod Malog Zvornika.
Kako prenosi portal Balkanska bezbednosna mreža, padom aviona MiG-21UM evidencijskog broja 16185, praktično je okončana služba jednog od najpoznatijih lovaca svetske istorije u srpskoj ratnoj avijaciji, jer je to bio poslednji avion tog tipa u letnom stanju.
SFRJ je nabavila 261 MiG-21 u desetak verzija u periodu od 1962. do 1986. godine.
Čak 58 godina MiG-21 je bio u sastavu lovačkih eskadrila na aerodromima Batajnica, Bihać, Priština, Pula i Ponikve.
"Na crnoj listi broja žrtava, medjutim, MiG-21 drži drugo mesto. Najviše pilota - njih 57, poginulo je na lovcima bombarderima američkog porekla F-84G Tanderdžet koji su korišćeni od 1953. do 1974. godine", navodi portal.
Većina letača na MiG-21 stradala je u miru, a dvojica se nisu vratila sa borbenih zadataka 1991/92. godine.
U katastrofama je izgubljena 41 letelica tog tipa odnosno 15,7 odsto, ne računajući ratne gubitke. Na jednosedima se dogodila 31 katastrofa, a na 10 dvoseda stradalo je 18 pilota.
U udesima su iskočila i prizemljila se padobranom 42 letača, a petorica su iskočila iz aviona koje su pogodile hrvatske oružane snage.
Prva nesreća MiG-21 bila 1964. godine
Prvi avion MiG-21 izgubljen je 20. juna 1964. kada je dvadesetčetvorogodišnji poručnik iz batajničkog 204. puka Zdravko Stanić poginuo pod neutvrđenim okolnostima, a poslednja katastrofa pre pogibije u petak, dogodila se 24. avgusta 1994. godine kada se kapetan Nenad Šakotić kod aerodroma Ponikve neuspešno katapultirao iz aviona sa male visine i stradao.
Nakon toga na tom tipu aviona nije bilo katastrofa čak 26 godina.
Portal podseća da je najviše žrtava bilo na prvim verzijama lovca MiG-21, odnosno na jednosedu u verziji F-13 i dvosedu u verziji U. Problem sa tim avionima je bilo što su oni imali nedovoljno efikasna sedišta za iskakanje iz aviona, sa puno ograničenja.
To se popravilo dolaskom novih verzija sa uspešnijim sedištima za iskakanje, ali su na tim prvim verzijama aviona MiG-21 poginula 22 pilota.
U građanskom ratu 1991. i 1992. izgubljeno je sedam MiG-21, od kojih je šest aviona oboreno a za sedmi je ostalo nerazjašnjeno zbog čega se srušio.
Pet pilota MiG-21 iskočilo je i prizemljilo se bez većih povreda. Četiri pilota su neko vreme provela u zarobljeništvu, a jedan je izvučen helikopterom na svoj aerodrom.
Gubitkom dvoseda MiG-21 UM u petak, 25. septembra, završena je karijera tog legendarnog lovca u srpskom Ratnom vazduhoplovstvu nakon 58 godina.
Izvor: Beta, Balkanska bezbednosna mreža, N1 Beograd
